کتاب توهم آگاهی

ذهن‌های مشترک در جامعه

توهم آگاهی نوشته فیلیپ فرنباخ و استیون اسلومن، پژوهشی متقاعدکننده در شناخت انسان و محدودیت‌های درک فردی است. این کتاب به این مفهوم می‌پردازد که بسیاری از آنچه ما به عنوان دانش شخصی درک می‌کنیم، در واقع به شدت بر شبکه‌ای جمعی متکی است. نویسندگان بر این باورند که هوش و درک ما به شدت با دانش و تخصص افرادی که با آن‌ها ارتباط داریم و همچنین جوامع‌مان گره خورده است.

با هم فکر می‌کنیم، اندازه هم می‌دانیم 

در این اثر فرنباخ و اسلومان نظریاتی را از روان‌شناسی، فلسفه و علوم شناختی ترکیب می‌کنند تا مفهوم عقل فردی را به چالش بکشند. آن‌ها مطرح می‌کنند که توانایی ما برای تفکر و درک مفاهیم پیچیده تنها نتیجه تلاش فردی نیست، بلکه به یک فعالیت جمعی وابسته است. این دیدگاه روشن می‌کند که چرا مردم اغلب دانش و درک خود را بیش از حد ارزیابی می‌کنند. این ارزیابی غلط، منجر به ایجاد طیف وسیعی از مفاهیم، در زمینه‌های شخصی و اجتماعی می‌شود.

کتاب توهم آگاهی این ایده تفکر برانگیز را ارائه می‌دهد که درک فردی، تا حد زیادی یک توهم است. زیرا فرآیندهای شناختی ما به طور ذاتی به یک شبکه اجتماعی گسترده‌تر مرتبط هستند. فرنباخ و اسلومن به بررسی این موضوع می‌پردازند که چرا مردم تمایل دارند دانش فردی خود را بیش از حد برآورد کنند. این پدیده‌ای است که نویسندگان از آن به عنوان توهم آگاهی یاد می‌کنند. این توهم افراد را متقاعد می‌کند که سیستم‌ها یا مفاهیم پیچیده را بیشتر از آنچه که واقعاً درک می‌کنند، می‌فهمند.

حقیقتی درباره آنچه می‌د‌انیم

نویسندگان استدلال می‌کنند که این توهم عواقب قابل توجهی دارد. این کتاب بر نحوه تصمیم‌گیری، شکل‌گیری نظرات و مشارکت در مباحث درباره موضوعات مختلف، از سیاست تا علم، تأثیر می‌گذارد. نویسندگان استدلال می‌کنند که هوش و درک ما به طور عمیق تحت تأثیر دانش و تخصص افرادی است که در اطراف ما هستند و جوامع به آن‌ها تعلق داریم. همچنین نشان می‌دهد که چگونه اتکا به دانش جمعی، درک و اقدامات ما را شکل می‌دهد.

یکی از جنبه‌های کلیدی کتاب، کاوش در علوم شناختی و روان‌شناسی است تا توضیح دهد چرا مغز انسان به این شکل عمل می‌کند. نویسندگان بیان می‌کنند که این اتکا به دانش جمعی، انطباقی تکاملی است که به انسان اجازه می‌دهد مقدار زیادی از اطلاعات را جمع‌آوری کرده و به اشتراک بگذارد. این اطلاعات جمعی بسیار فراتر از مقداری است که هر فردی می‌تواند به آن تسلط یابد.

توهم آگاهی همچنین به بررسی نقش فناوری و اینترنت در تأثیرگذاری بر برداشت ما از دانش می‌پردازد. این ابزارها حجم وسیعی از اطلاعات را به آسانی در دسترس ما قرار داده‌اند. در نتیجه با آسان‌تر کردن دسترسی به تخصص دیگران، بدون اینکه خودمان واقعا آن را درک کنیم، به گسترش توهم آگاهی کمک می‌کنند.

ساختار روایت کتاب ترکیبی از بحث‌های نظری، تحقیقات تجربی و مثال‌های دنیای واقعی است. این ساختار باعث می‌شود کتاب هم از نظر فکری دقیق باشد و هم برای مخاطب عام بسیار قابل درک باشد.

کتاب «توهم آگاهی» برای شماست اگر…

• به روانشناسی، علوم شناختی و فلسفه علاقه دارید و در این زمینه‌ها کنجکاو هستید.
• از کشف ماهیت دانش و یادگیری لذت می‌برید و می‌خواهید همیشه اطلاعات جدیدی به دست آورید..
• شیفته تاثیر فناوری بر شناخت و دانش انسان هستید.
• رهبر یا تصمیم‌گیرنده یک تیم هستید و می‌خواهید درباره صحت اطلاعاتی که دارید، بیشتر بدانید.
• در حوزه آموزش فعالیت می‌کنید و لازم است درباره اطلاعات و آگاهی خود شفاف‌تر باشید.
• مجذوب رفتار انسانی و ارتباطات اجتماعی هستید و از تحلیل روند تکامل در این زمینه لذت می‌برید. 
• به دنبال درک و بهبود مهارت‌های تفکر انتقادی خود هستید.

جوایز، افتخارات و تمجیدها

توهم آگاهی در مورد چگونگی برخورد ما با جهل فردی و خرد جمعی است. (Steven Pinker)