کتاب روان شناسی خودآگاهی

سفری در میان ذهن

کتاب روان‌شناسی خودآگاهی اثر رابرت ای اورنستین اثری مهم در زمینه آگاهی انسان است. این کتاب اولین بار در دهه 1970 منتشر شد و پایه‌ مطالعات روانشناختی و عصب‌شناسی آگاهی محسوب می‌شود. نویسنده با تلفیق تحقیقات، تئوری و درون‌نگری ماهیت چند وجهی ذهن انسان را در این کتاب بررسی کرده‌ است.

اورنستین در رویکرد خود بسیار پیشگام است. او مفاهیم رایجی که در مورد آگاهی وجود دارد را به چالش می‌کشد و آگاهی را به عنوان پدیده‌ای پیچیده و چند لایه‌ای معرفی می‌کند که از حالت‌ دوتایی و ساده بیداری یا خواب فراتر است.

نویسنده از طریق روایتی قانع‌کننده، مدل‌های مختلف آگاهی، کارکردها و تأثیرات آن‌ بر شناخت، احساسات و رفتار انسان نشان داده و خواننده را تشویق می‌کند تا تمام ابعاد آگاهی را درک کند.

درک آگاهی

این کتاب مبتنی بر مجموعه‌ای غنی از نظریه‌های روان‌شناختی، آزمایش‌ها و مطالعات تطبیقی ​​است که از سنت‌های علمی غربی و بینش‌های فلسفی شرقی استخراج شده‌اند. نویسنده معتقد است که آگاهی سیستمی یکپارچه نیست؛ بلکه شامل طیف وسیعی از تجربیات مثل ادراک حسی، فرآیندهای شناختی و حالت‌های تغییر یافته آگاهی می‌شود.

کتاب روان شناسی خود آگاهی در این زمینه نمای جامعی به مخاطب داده‌است. کتاب با مطالب پرسش برانگیزی که دارد، انسان را در رابطه با تجربه‌های انسانی به تفکر وا می‌دارد. اورنستین دیدگاه متفاوتی در مورد چگونگی شکل‌گیری آگاهی ارائه کرده‌ است.

آگاهی پدیده‌ای چندوجهی

رابرت ای اورنستین در روان‌شناسی خودآگاهی تحلیل عمیقی از آگاهی می‌دهد و با دید وسیع‌تری از این جنبه بنیادی تجربه انسانی دفاع می‌نماید. ساختار کتاب حول این مفهوم می‌باشد که آگاهی را نمی‌توان به طور کامل با مدل‌های علمی سنتی که صرفاً بر جنبه‌های فیزیولوژیکی فعالیت مغز تمرکز دارند، توضیح داد. 

نویسنده در عوض تحقیقات روان‌شناختی را با دیدگاه‌های فلسفی و بین‌فرهنگی ادغام نموده و نشان می‌دهد که آگاهی پدیده‌ای چندوجهی است و شامل ابعاد عاطفی، شناختی و عرفانی می‌شود.

اورنستین با انتقاد از رویکردهای علمی رایج زمان خود متن کتاب را شروع می‌کند. او استدلال می‌نماید که آن‌ها برای درک پیچیدگی آگاهی کافی نیستند. او از تحقیقات دوباره مغز توضیح می‌دهد که نقش مهمی در توسعه اولیه مطالعات آگاهی داشته‌اند. 

این تحقیقات نشان داده که دو نیمکره مغز می‌توانند میزبان حالت‌های متفاوتی از هوشیاری باشند که هر کدام دارای سبک‌های شناختی منحصر به‌ فرد و روش‌های مختلف تعامل با جهان هستند. این کشف از استدلال نویسنده حمایت کرده که معتقد است آگاهی تجربه‌ای واحد و یکپارچه نیست، بلکه مجموعه‌‌ای از حالات و فرآیندهای به هم پیوسته می‌باشد‌.

انعطاف‌پذیری شناختی 

کتاب روان‌شناسی خودآگاهی بیشتر به بررسی حالات مختلف هوشیاری، از جمله بیداری، خواب، رویاها و حالات تغییر یافته ناشی از مدیتیشن، مواد مخدر یا هیپنوتیزم می‌پردازد. اورنستین بررسی کرده که این حالات چگونه از نظر فرآیندهای ادراکی، عاطفی و شناختی متفاوت هستند. 

او اظهار می‌کند که این عملکردها توانایی سازگاری آگاهی را نشان می‌دهند. نویسنده نقش آگاهی در حل مسئله، خلاقیت و تنظیم عاطفی را مورد بحث قرار داده و اهمیت آن را در تکامل انسان و رشد فردی برجسته کرده‌است.

سنت‌های باستانی و فلسفه‌های شرقی

یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های کتاب روان‌شناسی خودآگاهی کاوش آن در فلسفه‌های شرقی و شیوه‌های مراقبه آن‌ها است. اورنستین بین یافته‌های روان‌شناختی مدرن و سنت‌های خرد باستانی تشابهاتی را ترسیم نموده است. 

او اظهار می‌کند که تمرین‌هایی مانند مدیتیشن می‌توانند بینش‌های ارزشمندی را در مورد ماهیت ذهن و آگاهی آشکار کند. نویسنده همچنین استدلال می‌نماید که این شیوه‌ها می‌توانند منجر به افزایش حالات آگاهی و انعطاف‌پذیری شناختی شوند و به رشد و بهبود روانی کمک کنند.

در سرتاسر کتاب نویسنده تأکید می‌کند که برای مطالعه آگاهی نیاز به رویکردی یکپارچه می‌باشد که تحقیقات تجربی را با درون‌نگری ترکیب کند. اورنستین از روانشناسی تقدیر می‌نماید که ذهن آگاهی را به عنوان جنبه‌ای مهم از طبیعت انسان معرفی کرده‌است. 

این رویکردها نه تنها دامنه تحقیقات روانشناختی را گسترش می‌دهند؛ بلکه به ما کمک می‌کنند تا خود را بهتر بشناسیم و ارتباطات پیچیده بین ذهن، بدن و محیط را نیز درک کنیم.

کتاب روانشناسی آگاهی برای شما است اگر …

• به روانشناسی، عصب شناسی و مطالعه ذهن علاقه دارید.
• در مورد ماهیت آگاهی و تجربه انسانی کنجکاو هستید.
• به دنبال درک تأثیر حالات مختلف هوشیاری بر شناخت و رفتار می‌باشید.
• دانشجو یا متخصص مدیتیشن و ذهن آگاهی هستید و در مورد تجربیات خود دیدگاه‌های علمی می‌خواهید.
• جزو دانش‌پژوهان، دانشجویان علوم شناختی، فلسفه ذهن و رشته‌های مرتبط با آن هستید.
• شیفته تلاقی علم غرب و فلسفه شرق می‌باشید.
• مقدمه‌ای جامع و در عین حال قابل فهم می‌خواهید تا با پیچیدگی‌های آگاهی آشنا شوید.